Sergiusz Jesienin - Śnieżysta równina

Archip Kuindżi, Zima

Śnieżysta równina, biały krąg księżyca,
Całunem przykryta nasza okolica,
I zawodzą w lasach brzozy w bieli całe.
Kto zginął tu? Umarł? Nie ja sam skonałem?

Władysław Broniewski - Nocny gość

Jurry Zieliński, Iam

  

                                                                                 Pamięci Sergiusza Jesienina

Dlaczego pukasz do okien
nocą, gdy spać nie mogę?
Dlaczego ciężkim, powolnym krokiem
budzisz skrzypiącą podłogę?
A potem stajesz koło mnie,
a potem siadasz przy mnie -
oczy masz białe, ślepe i ogromne,
ręce masz zimne.
Pokazujesz mi plamę wilgotną,
ten ciemny ślad na koszuli,
i każesz mi ręką dotknąć,
i każesz do ust przytulić...
I znowu, i znowu, i znowu
stąpasz przez puste mieszkanie,
szalone, czerwone słowa
krwią wypisujesz na ścianie.
Ach, w oczach mi coraz ciemniej,
ach, coraz boleśniej w piersi -
odejdź, odejdź ode mnie,
nie pisz na ścianie tych wierszy!
Ja je znam, ja je dobrze pamiętam,
jak dziecię umarłe, pieszczę
wiersze okrutne, wiersze przeklęte,
słowa trumienne, złowieszcze.
Nie umiałeś ich zgubić, zapomnieć,
poszukać jaśniejszych, milszych -
a teraz nocą przychodzisz do mnie
i patrzysz na mnie, i milczysz...
A kiedy odejdziesz nad ranem,
oczy bezsenne będą bardzo boleć,
wtedy zobaczę zdjęty sznur od firanek
i otwartą brzytwę na stole.

Sergiusz Jesienin - Odpowiedź

Eugeniusz Zak, Syn marnotrawny, 1913

Staruszko miła,
Czuję twoją troskę
I miłość twoją,
I twą pamięć tkliwą.
Lecz nie rozumiesz,
Kochana ni troszkę,
Co robię
I co przejmuje mnie żywo.

Dziś u was zima.
W noc pełną księżyca
Wiem - i ty myślisz,
Mateńko samotna,
Że ktoś czeremchę
Jakby rozkołysał
I osypuje
Śniegiem koło okna.

Jak usnąć
W taką zawieruchę miła?!
Rura żałobną
Huczy kanonadą.
Chcesz kłaść się do snu -
Pościel się zmieniła
W wąziutką trumnę
I - ciebie w grób kładą.

Jak tysiąc diaczków
Przez nos śpiewających
Drań-wicher ostro
I płaczliwie dmucha.
Śnieg jak kopiejki
Układa się lśniący.
I nie ma żony za grobem
Ni druha.

Najbardziej lubię wiosnę.
Kiedy fale
Niepowstrzymanym
Naprzód rwą potokiem,
Gdy każda szczapa
Ma przed sobą dale
Jak okręt -
Ludzkim nieobjęte okiem.

Lecz wiosnę,
Którą kocham najgoręcej,
Ja rewolucją wielką
Nazywam!
O nią się martwię
I dla niej się dręczę,
Jej tylko czekam,
Ją jedną przyzywam.

Lecz tego draństwa -
Tej zimnej planety -
I Słońce-Lenin
Nie wzruszy tymczasem!
Oto dlaczego
Z mą duszą poety
Piję i hulam,
Gorszę ludzi czasem.

Lecz przyjdzie pora,
Ukochana mamo,
Nadejdzie chwila
I przeminą burze!
Zawsze gotowi,
Tkwimy nie na darmo:
Jeden - przy dziale,
A drugi - przy piórze.

Nie myśl o rublach!
To troska jałowa.
Że też los podły
Odmienił cię, mamo!
Jam nie jest osioł
Ani koń czy krowa,
Żeby ze stójla
Mnie wyprowadzano.

Gdy czas nadejdzie,
By ruszyć po globie,
To sam wyruszę
Beztrosko, pogodnie.
Wracając kupię
Ciepłą chustkę tobie,
A ojcu właśnie
Nowiuteńkie spodnie.

Lecz zamieć dmie,
Jak tysiąc śpiewających
Diaczków, drań-wicher
Tak płaczliwie dmucha.
Śnieg jak kopiejki
Układa się lśniący.
I nie ma żony za grobem
Ni druha.

Tyfilis, Jesień 1924

[tłum. Lepold Lewin]

Henryk Rodakowski, Portret matki, 1853

Sergiusz Jesienin - List od matki [tłum. Leopold Lewin]

Aleksander Rodczenko, Portet matki, 1924

 O czym tu pisać

Na ziemskim padole?

Co tu przemyśleć

Jeszcze do ostatka?

Przede mną leży

Na posępnym stole

List, który do mnie

Napisała matka.

Pisze mi: „Przyjedź

Do nas na ostatki,

Przyjedź, mój drogi,

Jeśli tylko możesz.

Dla ojca spodnie,

A chustkę dla matki

Przywieź, bo bieda

I pusto w komorze.

To wielka szkoda,

Żeś zmarnował życie,

Żeś zbratał się

Ze sławą złą i płochą.

Chodziłbyś lepiej

Codziennie o świcie

Od dziecka w pole za sochą.

Jam stara,

Już niepotrzebna nikomu,

Lecz gdybyś z nami

Czas przebywał cały,

Synową

Miałabym nareszcie w domu,

Wnuczka by

Ręce moje piastowały.

Dzieci po świcie rozsiałeś,

Jedyny,

Żonę innemu odstąpiłeś,

Synku, I bez kotwicy,

Przyjaciół, rodziny

Skoczyłeś głową w dół

W odmęty szynku.

Miły, kochany,

Co się z tobą dzieje?

Byłeś tak dobry,

Posłuszny, zgodliwy.

Sąsiedzi naszą sycili nadzieję:

Jaki ten stary

Jesienin szczęśliwy!

Lecz nie spełniło się

Nasze marzenie,

A więc na duszy

Wciąż smutniej, boleśniej.

Twój stary ojciec

Próżne miał życzenie,

Byś więcej brał

Pieniędzy za swe pieśni.

Choć to nieważne,

Bo i tak właściwie

Grosza do domu

Nie poślesz, niestety.

Stąd gorzkie żale,

Choć się już nie dziwię,

Bo wiem:

Pieniądze nie lgną do poety.

To wielka szkoda,

Żeś zmarnował życie,

Żeś zbratał się

Ze sławą złą i płochą.

Chodziłbyś lepiej

Codziennie o świcie

Od dziecka w pole za sochą.

Nic, tylko smutek,

Ni konia, ni żony,

Lecz gdybyś

Nie zbłąkał się na świecie,

Miałabym wszystko,

Ty taki uczony,

Zostałbyś pierwszym

W wiejskim komitecie.

Życie płonęłoby

Niezachmurzone,

Niepotrzebnego

Nie znałbyś zmęczenia.

Ja nauczyłabym

Prząść

Twoją żonę,

A ty byś

Naszą starość opromieniał.

.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .

Miętoszę list.

Niepokój mąci w głowie.

Czyż nie ma wyjścia?

Myśl próżno się biedzi.

Lecz to, co myślę,

Później wam opowiem.

Opowiem

W mojej odpowiedzi.

Tyfilis – Jesień 1924

tłum. Leopold Lewin

Kuźma Pietrov Wodkin, Portret matki, 1909